Rola i rodzaje informacji we współczesnym przedsiębiorstwie

Rola Informacji we współczesnym przedsiębiorstwieEfektowność zarządzania przedsiębiorstwem we współczesnym świecie jest uwarunkowana umiejętnością precyzyjnego zastosowania posiadanych informacji, które stanowią jej zasoby (finansowe, rzeczowe, ludzkie, informacyjne). Globalizacja zarządzania sprawia, że niezbędne są również profesjonalne systemy pozwalające uzyskać dowolną informację niemal z każdego zakątka globu.

Nie istnieje jedna uznana powszechnie definicja informacji. Ta elastyczność pozwala dowolnie kreować jej znaczenie. Często rezygnuje się świadomie z definiowania informacji, poprzestając na intuicyjnym, potocznym jej rozumieniu. Współcześnie naukowcy nie próbują definiować informacji dokładnie i jednoznacznie. Robią to celowo. Istotne staje się rozróżnienie pojęć "informacja", "dane", "wiedza", które często są utożsamiane ze sobą. Wiedzę można rozpatrywać w znaczeniu węższym jako ogół wiarygodnych informacji o rzeczywistości wraz z umiejętnością ich wykorzystywania. W społeczeństwach współczesnych wiedza w tym znaczeniu to przede wszystkim, choć nie wyłącznie, wiedza naukowa. W szerokim znaczeniu jest to wszelki zbiór informacji, poglądów, wierzeń, którym przypisuje się wartość poznawczą i praktyczną; wiedza w tym znaczeniu może nie mieć z nauką nic wspólnego, gdyż często odnosi się do zjawisk, którymi nauka w ogóle się nie zajmuje, zawiera twierdzenia jawnie z nauką sprzeczne oraz nie zakłada konieczności uzasadniania głoszonych twierdzeń za pomocą procedur uznanych w nauce.

Dane dotyczą zjawisk samych w sobie, mają charakter wysoce sterylny, źródłowy oraz nieprzetworzony. Nasuwa się więc pytanie: Co to jest informacja? Czym jest informacja? W artykule przyjęto, iż informacje to przeanalizowane i przetworzone do postaci zrozumiałej dane i wiadomości, które przekazywane odbiorcy powiadamiają go o sytuacji i mają dla niego realną wartość w procesie decyzyjnym. Informacja stanowi więc pojęcie szersze niż dane, chociaż potocznie często używa się tych określeń zamiennie.

W systemie gospodarczym pojęcie "informacja" używane jest jako równoważnik pojęć: dowolna wiadomość, decyzja, nakaz, zakaz, polecenie lub sugestia. Szczególnym, rodzajem informacji jest metainformacja (jest to informacja o danej informacji, np. informacja o miejscu przechowywania informacji X). Każda informacja i metainformacja wyrażona jest zawsze w określonym języku (etnicznym, obrazowym lub dźwiękowym). Rozpatrywać ją można zarówno statycznie, jak i dynamicznie. W przypadku tej pierwszej uwagę koncentruje się na treści informacji istniejącej w danym momencie, natomiast w ujęciu dynamicznym zwracamy uwagę na jej przekaz. Przekaz ten występuje między nadawcą i odbiorcą informacji, stąd też przekazywana może być ona między maszynami, między człowiekiem a maszyną, maszyną i człowiekiem oraz między ludźmi. Biorąc pod uwagę kryterium czasu, informacja dotyczyć może przeszłości (informacja retrospektywna), stanu bieżącego (informacja bieżąca) lub czasu przyszłego (informacja prospektywna). Każdej informacji można przypisać cechy niezależne od obserwatora, które nie zmieniają swoich wartości i są cechami stałymi. Te cechy nazwane są własnościami informacji.

Szczególnym rodzajem informacji jest informacja ekonomiczna. Stanowi ona bowiem zbiór informacji znakowych, typowych dla danego języka, w którym jest wyrażona, a mianowicie są nimi litery, cyfry i znaki specjalne (wzory arytmetyczne, matematyczne), a także zbiory punktów, tworzące linie proste lub krzywe (figury geometryczne, grafy) - w języku obrazowym oraz mowa i dźwięki - w języku dźwiękowym. Dlatego też informacja ma charakter multimedialny.

Informacja ekonomiczna jest informacją spełniającą przynajmniej jeden z poniższych warunków:

  • jej przedmiotem są zjawiska gospodarcze,
  • jej użytkownikiem (podmiotem) jest osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, aktywna ekonomicznie, tzn. prowadząca działalność gospodarczą jako konsument, producent lub obiekt oddziaływania o charakterze ekonomicznym na inne podmioty społeczne lub gospodarcze,
  • jest wyrażona w języku gospodarczym,
  • powoduje skutki o charakterze gospodarczym,
  • stanowi integralną część systemu gospodarczego.

Funkcja informacyjna może wystąpić w formie potencjalnej lub użytecznej. Istotne jest, że każda informacja użyteczna jest jednocześnie informacją potencjalną, lecz nie każda informacja potencjalna ma jednocześnie cechę użyteczności. Aby informacja potencjalna mogła spełniać funkcje informacji użytecznej muszą być spełnione następujące założenia:

  1. należy zdefiniować odbiorcę informacji,
  2. informacja użyteczna występuje wówczas, gdy zwiększa wiedzę odbiorcy.

Natomiast funkcja decyzyjna polega na tym, że decyzja jest jedną z form informacji (informacja tworzy decyzję) oraz na tym, że dostarcza informacji niezbędnych do podjęcia decyzji. W ostatnim przypadku informacja powinna dotyczyć zarówno samego problemu decyzyjnego, jak i procedur możliwych do wykorzystania przy podejmowaniu decyzji.

Informacja strategiczna spełnia również funkcja sterująca, a mianowicie przekazujący informację chce wywołać zamienną reakcję na nią u jej odbiorcy. Inaczej mówiąc nadawca informacji stara się (z różną siłą i różnym skutkiem) wpłynąć na stanowisko innej osoby lub osób. Funkcja ta ma szczególne znaczenie w przypadku decyzji kierowniczych.

Kolejna funkcja informacji to funkcja modelowania. Wynika ona z faktu, iż system gospodarczy można ująć informacyjnie, jak i z tego, że systemu gospodarczego nie można w pełni rozpoznać, co prowadzi do jego modelowania. W praktyce najczęściej posługujemy się modelami informacyjnymi stworzonymi z informacji tekstowych, obrazowych (modele np. matematyczne, ekonomiczne) lub dźwiękowych.

Źródła: